امروزه، بعد از فقر و مهاجرت روستایی، اعتیاد روستایی یکی از عوامل مهم تضعیف و ناکارآمدی نیروی انسانی و اختلال در جامعة روستایی به شمار می آید. پژوهش حاضر، با رویکرد کیفی و روش تحلیل محتوای کیفی، به مطالعه علل گرایش به سوءمصرف مواد مخدر درمیان جوانان ساکن در روستاهای شهرستان دلفان می پردازد. روستاهای شهرستان دلفان ازنظر میزان معتادان به مواد مخدر در استان مقام اول تا سوم را دارد. نمونه ها به صورت هدفمند و به روش گلوله برفی انتخاب شدند و تا حد اشباع نظری با 20 معتاد مواد مخدر و مسئول کمپ ترک اعتیاد و فروشندة مواد مخدر و ریش سفیدها مصاحبه انجام شد. داده های پژوهش با استفاده از مصاحبة عمیق گردآوری شد و تجزیه و تحلیل داده ها با روش تحلیل محتوای عرفی صورت گرفت. یافته ها حاکی از آن است که حمایت های اجتماعی از مصرف مواد مخدر ناشی از خرده فرهنگ محلی و عوامل ساختاری و مصرف تفننی ریش سفیدان، زمینه ساز مصرف مواد مخدر بوده است و عوامل اجتماعی ازقبیل نزاع های سابق در روستا، وضعیت شغل و وضعیت گذران اوقات فراغت بر تداوم سوءمصرف مواد مخدر تأثیر داشته است. برطبق یافته های پژوهش، حضور دهیار کاردان و آگاه با دراختیارداشتن زیرساخت های اجرایی و قانونی برای آگاه سازی روستاییان و جذب مشارکت آنها، از مهم ترین عوامل برای عدم گسترش سوءمصرف مواد مخدر است.

این مقاله با هدف بررسی مطالعات و پژوهش های صورت گرفته در حوزه رفتارهای پرخطر مربوط به سوء مصرف سیگار، الکل و مواد مخدر با روش مرور نظام مند انجام گرفته است. در این مقاله پس از بررسی بیش از 3000 مطالعه پیشین 21 مورد از آنها که با معیارهای تحقیق سازگاری داشتند انتخاب شدند و تحت بررسی دقیق قرار گرفتند. نتایج نشان می دهد که می توان عواملی همچون سن، جنسیت، وضعیت تحصیلی، حضور افراد مصرف کننده در خانواده و نیز درمیان دوستان و همسالان، وضعیت درآمد و پایگاه اجتماعی ـ اقتصادی خانواده، و درنهایت دسترسی آسان به مواد مخدر، سیگار و الکل را مهم ترین عوامل تاثیرگذار بر سوءمصرف مواد درمیان نوجوانان دانست. ایجاد سازوکارهای مناسب جهت به کارگیری نظریه های متناسب با وضعیت ایران، ارائه نتایج تحقیقات در حوزه عمومی و درنتیجه انباشت نتایج تحقیقات و انجام پژوهش در حوزه های مغفول از پیشنهادهای اصلی این مقاله است.

هدف: هدف از پژوهش حاضر بررسی تفاوت دو گروه مصرف کننده مواد مخدر و محرک در نمرات مربوط به سیستم های مغزی/رفتاری می باشد.روش: طرح پژوهشی از نوع علی-مقایسه ای بود. نمونه پژوهش شامل 200 مرد مبتلا به سوء مصرف مواد بود که از بین بیماران مراجعه کننده به مراکز درمانی مجاز و کمپ های بستری ترک اعتیاد در شهر تبریز، به روش نمونه گیری در دسترس، انتخاب شدند. برای بررسی سیستم های مغزی/رفتاری، از پرسش نامه سیستم فعال سازی و بازداری رفتار که توسط کارور و وایت (1994) تهیه شده، استفاده شد.یافته ها: نتایج نشان داد نمره های سیستم فعال ساز رفتاری در افراد مصرف کننده مواد محرک و مخدر متفاوت است و افراد مصرف کننده ی مواد محرک، سیستم فعال ساز رفتاری غالب تری دارند. اما نمره ی سیستم بازداری رفتاری در افراد مصرف کننده مواد محرک و مخدر تفاوت معنا داری نداشتند.نتیجه گیری: نتایج دارای تلویحات کاربردی می باشد.

هدف: شیوع مصرف مواد مخدر امروزه از جمله مشکلاتی است که به شدت رو به افزایش است و برکنش های اجتماعی افراد معتاد بر دیگر نفرات جامعه بستگی دارد. هدف این پژوهش ارائه یک مدل پیوسته ریاضی با استفاده از معادله انتگرال - دیفرانسیل برای مساله شیوع سومصرف مواد مخدر در بین نفرات یک جامعه مفروض می باشد.روش: ساختارهای ارتباطی که در شبکه ها و سیستم های گسسته در میان اعضای یک مجموعه مفروض وجود دارند، می تواند به یک مدل شبکه ای گسسته و درنهایت به یک مدل معادله انتگرال - دیفرانسیل در حالت پیوسته منتهی شود. در این پژوهش مصرف کنندگان مواد مخدر و میزان پاکی و سلامت آن ها با درنظرگرفتن تاثیر نفرات دیگر جامعه بررسی شده است.یافته ها: در این مقاله، علاوه بر ارائه مدل های گسسته ساده برای مساله شیوع مصرف مواد مخدر، مدل جایگزین جدیدی به همراه مدل معادله انتگرال - دیفرانسیل معرفی می کنیم که از سکون و اینرسی موجود در مدل های قدیمی در شیوع مصرف در بین افراد جامعه دوری می کند.نتیجه گیری: تحلیل هایی بر روی مدل های شبکه ای گسسته برای مساله شیوع سوء مصرف مواد مخدر در یک جامعه مفروض انجام شد و معادله ای ریاضی برای روند انتشار سوء مصرف مواد مخدر با در نظر گرفتن انعطاف پذیری نفرات و اثرگذاری افراد معتاد بر دیگران ارائه شد.

هدف: مصرف مواد مخدر یکی از قابل بحث ترین مسایلی است که قشر نوجوانان و جوانان را درگیر کرده است. به همین جهت هدف از انجام پژوهش حاضر پیش بینی گرایش به سوء مصرف مواد مخدر براساس خودبیگانگی تحصیلی، هیجان های تحصیلی منفی و خودکارآمدی عمومی در دانش آموزان پسر بود. روش: روش پژوهش توصیفی-همبستگی و جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه دانش آموزان پسر دوره دوم متوسطه شهرستان رشت در سال تحصیلی 99-1398بود. از میان آن ها، 200 نفر به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. در این پژوهش، پرسشنامه گرایش به اعتیاد (وید و همکاران، 1992)، پرسشنامه از خودبیگانگی تحصیلی (دیلون و گروات، 1976)، مقیاس خودکارآمدی عمومی (شوآرتزر و جروسلم، 1979) و پرسشنامه هیجان تحصیلی (پکران و همکاران، 2005) استفاده شدند. یافته ها: گرایش به سوءمصرف مواد مخدر با خود بیگانگی تحصیلی و هیجان های تحصیلی منفی رابطه مثبت و معنادار و با خودکارآمدی عمومی رابطه ی منفی و معناداری در دانش آموزان داشت. خودبیگانگی تحصیلی، هیجان های تحصیلی منفی و خودکارآمدی عمومی 62 درصد از واریانس گرایش به سوءمصرف موادمخدر در دانش آموزان را پیش بینی کردند. نتیجه گیری: می توان بیان کرد که مدیران مدارس می توانند با سنجش سه متغیر ذکر شده در این پژوهش از تمایلات دانش آموزان به مصرف مواد مخدر آگاه گردیده و برنامه های مدیریتی و پیشگیری لازم را اجرا نمایند.

هدف: امروزه گرایش به سوءمصرف مواد مخدر و روان گردان ها در دختران، ازجمله آسیب های اجتماعی است که توجه مسئولین و صاحب نظران عرصه های مختلف از قبیل جامعه شناسان، پزشکان، روان شناسان و غیره را به خود جلب کرده است. بررسی رابطه میزان آگاهی از اثرات سوءمصرف مواد مخدر، روان گردان ها و قوانین مرتبط، با میزان گرایش به استفاده از مواد مذکور در دختران دانش آموزمی باشد. روش: طرح پژوهش توصیفی-علّی بود. نمونه ی پژوهش شامل دختران دانش آموز مقطع متوسطه دوم شهر تهران که تعداد 399 نفر با ترکیب دو روش نمونه گیری خوشه ای و طبقه بندی غیرنسبتی برای نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه بود. یافته ها: میزان آگاهی از اثرات و پیامدهای سوءمصرف مواد مخدر میان 64% دانش آموزان و میزان آگاهی از قوانین مبارزه با مواد مخدر میان 85% درصد دانش آموزان بالا بود. همچنین میزان گرایش به سوءمصرف مواد مخدر، در54% دانش آموزان پایین بود. نتیجه گیری: هرچه میزان آگاهی ازاثرات مصرف مواد مخدر و قوانین مرتبط افزایش یابد، گرایش به مصرف مواد مخدر کاهش می یابد. بنابراین می توان همواره با به کارگیری راهبردهای آموزشی جهت بالابردن سطح آگاهی دانش آموزان، درامر پیشگیری ازگرایش به سوءمصرف مواد مخدر استفاده کرد.

هدف از پژوهش حاضر، تعیین اثربخشی تاثیر تحریک الکتریکی فراجمجمه ای بر میزان وسوسه سوءمصرف مواد مخدر در مردان بزرگسال مبتلا به اختلال سوءمصرف مواد در شهر صفادشت بود. برای رسیدن به این هدف، از جامعه ای آماری که همه مردان بزرگسال مبتلا به اختلال سوءمصرف مواد در مرکز اخوان واقع در شهر صفادشت را دربرمی گرفت، استفاده شد. طرح تحقیقی به صورت تجربی، پیش آزمون-پس آزمون با یک گروه گواه و یک گروه آزمایش و حجم نمونه بالغ بر 30 نفر (15 نفر گروه آزمایش و 15 نفر گروه کنترل) با استفاده از شیوه نمونه گیری در دسترس انجام شد. تعداد جلسات برگزارشده 10 جلسه و هر هفته یک بار در مرکز مورد نظر بود. در این پژوهش از پرسشنامه سنجش وسوسه مواد و همچنین تحریک الکتریکی فراجمجمه ای بر روی گروه نمونه استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل آماری از آزمون تحلیل کوواریانس چندمتغیره استفاده شد. یافته ها نشان داد که بین میانگین وسوسه به سوءمصرف مواد مخدر مردان بزرگسال مبتلا به اختلال سوءمصرف مواد در گروه آزمایش و کنترل تفاوت معناداری (01/0p>) وجود دارد؛ یعنی با حذف تاثیر نمرات پیش آزمون بین میانگین تعدیل شده وسوسه به سوءمصرف مواد مخدر برحسب گروه در مرحله پس آزمون تفاوت معناداری وجود دارد. با توجه به نتایج، به نظر می رسد که تحریک الکتریکی فراجمجمه ای مغز می تواند موجب کاهش نشانه های ولع مصرف، افراد مبتلا به سوءمصرف مواد مخدر گرد؛ . لذا، به متخصصان حوزه اعتیاد پیشنهاد می شود که از روش تحریک الکتریکی فراجمجمه ای به عنوان یک روش مداخله در درمان این افراد بهره ببرند.

مقدمه: زنان به عنوان کلیدی ترین عنصر هر خانواده نقش تضمین کننده سلامت روان در خانواده و جامعه را بر عهده دارند. با توجه به آثار و تبعات سوء مصرف مواد، در خانواده افراد سوء مصرف کننده، مهمترین نقش و بیشترین آسیب ها را همسرانشان متحمل میشوند. هدف از این مطالعه بررسی تاثیر معنا درمانی گروهی بر تاب آوری همسران افراد سوء مصرف کننده مواد و در نتیجه بهبود و ارتقاء سطح سلامت روان آنان و خانواده شان بوده است. روش کار: این مطالعه یک کار آزمایی بالینی با استفاده از طرح پیش آزمون و پس آزمون و پیگیری یک ماهه با گروه گواه میباشد. از میان کلیه همسران افراد سوء مصرف کننده مواد مراجعه کننده به مراکز خصوصی ترک اعتیاد شهرستان لنگرود در سال 96 که بدنبال فراخوان، اعلام آمادگی نمودند و دارای ملاک های ورود بودند پیش آزمون مقیاس تاب آوری به عمل آمد که در نهایت 33 نفر بطور تصادفی (Random allocation) در دو گروه آزمون (17 نفر) و شاهد (16 نفر) تقسیم شدند. گروه آزمون طی 8 جلسه گروهی 90 دقیقه ای با فاصله 6 روز تحت مداخله معنا درمانی قرار گرفتند و در این مدت برای گروه شاهد هیچگونه مداخله درمانی انجام نگرفت. سپس دو گروه از لحاظ نمره تاب آوری مجددا مورد بررسی قرار گرفتند. پرسشنامه تاب آوری کونور و دیویدسون به عنوان ابزار ارزشیابی در پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری یک ماهه استفاده گردید. داده ها با استفاده از روشهای آمار توصیفی و آزمون تحلیل واریانس مختلط بین-درون آزمودنی ها (تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر) و با نرم افزار SPSS نسخه 21 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد که تاثیر معنا درمانی گروهی بر تاب آوری در گروه آزمون بطور قابل توجهی بیشتر از گروه شاهد در تک تک حیطه ها و همچنین نمره کل تاب آوری بوده است (0001/0 > P). نتیجه گیری: یافته های این پژوهش با نتایج سایر پژوهشها در این حیطه همخوانی داشته و نشان دهنده موثر بودن معنا درمانی گروهی بر افزایش تاب آوری همسران افراد سوء مصرف کننده مواد بود.

اهداف: اعتیاد به مواد افیونی بیماری مزمنی است که با اختلال افسردگی همراه است. با توجه به شیوع افسردگی در این بیماران که باعث تمایل بیشتر به مصرف و سخت تر شدن درمان و ترک اعتیاد می گردد این مطالعه با هدف بررسی اثر سایکودرام بر درمان افسردگی بیماران بهبودیافته از سوءمصرف مواد انجام گردید. مواد و روش ها: مطالعه حاضر از نوع نیمه تجربی با طرح پیش و پس آزمون و با گروه کنترل می باشد. جامعه آماری آن شامل بیماران بهبودیافته شهر شیراز بود که به مرکز درمانی پرتو مراجعه نموده بودند. از بین آن ها 60 نفر که توسط پزشک متخصص، سم زدایی از آن ها با موفقیت انجام و با اجرای پرسشنامه افسردگی بک بیشترین نمره را کسب کرده بودند، 30 نفر انتخاب و در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. 15 نفر در گروه آزمایش، درمان سایکودرام را به مدت 12 جلسه دریافت و گروه کنترل هیچ گونه درمانی دریافت نکردند. بعد از مداخله درمانی، 2 گروه مجزا به پرسشنامه افسردگی بک پاسخ دادند و داده های حاصل با نرم افزار 20 SPSS و روش آماری تحلیل کوواریانس آنالیز و معناداری اختلاف داده ها در سطح 05/0>p در نظر گرفته شد. یافته ها: نتایج نشان داد که درمان سایکودرام باعث کاهش معنادار میزان افسردگی و نشانه های عاطفی، شناختی و جسمانی افسردگی در سطح 001/0>p در بیماران بهبودیافته می گردد. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که درمان سایکودرام باعث کاهش میزان افسردگی و نشانه های آن در بیماران بهبودیافته از اعتیاد می شود و احتمالاً از این طریق مانع عود مجدد این بیماری می گردد.